در این مطلب به بررسی نحوه تحلیل و طراحی سیستم ها پرداخته ایم. مطالب این بخش از سایت ها و وبلاگ ها اخذ شده است که در انتها به آنها اشاره شده است. همچنین نمونه های مستند زیادی نیز در انتها پیوست گردیده است.
azsoft.ir
09367292276
azsoftir@gmail.com
azsoftir.com
azsoftir.com
09367292276
azsoftir@gmail.com
azsoft.ir
مطلب اول -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
تعریف معنا و مفهوم طراحی سیستم:
تحلیل سیستم ها یا تحلیل سامانه ها یا آنالیز سیستم یک نگرش جامع به مسئله یا مشکل است. تحلیل سیستم یکی از ابعاد دوگانه نگرش سیستمی است و در آن به منظور شناسایی پدیده ها، ابتدا آن را به اجزاء کوچک تر تقسیم می کنند و پس از بررسی، تجزیه و تحلیل و رفع مشکل هر یک از اجزاء، مشکل سیستم کل را حل می کنند. یک مهندس تحلیل سیستم ها با استفاده از دانش سیستم و یا نظریه سیستمی بجای یک دید محدود و بسته به یک دیدگاه جامع و کل نگرانه می رسد. بسیاری از مشکلات صنعتی و اداری و حتی اقتصادی تنها با کمک نگرش سیستمی قابل تجزیه و تحلیل هستند. تجزیه تحلیل سیستم عبارت است از شناخت جنبه های مختلف سیستم و آگاهی از چگونگی عملکرد اجزای تشکیل دهنده سیستم و بررسی نحوه و میزان ارتباط بین اجزاء آن؛ به منظور دست یابی به مبنایی جهت طرح واجرای یک سیستم مناسب تر است. تجزیه و تحلیل به ما کمک می کند تا موقعیت فعلی سازمان را به خوبی درک کنیم، از جریان کار مطلع شویم و آن را مورد ارزیابی قرار دهیم و برای رفع نارسائیها و مشکلات، بهترین راه حل را انتخاب و توصیه کنیم. در یک سازمان، سیستم را مجموعه ای از روش ها نیز تعریف کرده اند، روشهائی که به یکدیگر وابسته هستند و با اجرای آنها، قسمتی از هدف سازمانی محقق می شود روشها نیز به نوبه خود مجموعه ای از شیوه های مختلف انجام کار هستند که با استفاده از آنها می توان به تامین هدف نهائی سازمان کمک کرد. (1)
Image
مطلب دوم -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
مفاهیم پایه ای از ویکی پدیا:
- - طراحی نرم افزار: طراحی نرمافزار فرایند حل مساله و برنامهریزی در راستای ساختن یک نرمافزار است.
- - معماری نرم افزار: معماری نرمافزار یعنی ساختار و سازمان یک سیستم نرمافزاری که به منظور پشتیبانی از عملیات مشخص، بر روی سازماندهی اجزاء متمرکز میباشد. در واقع اجزاء را در حوزههای مرتبط به هم گروه بندی میکند. دیگر حوزههای مرتبط به هم، بر روی تبادل و تعامل با این حوزه متمرکز میشوند.
معماری نرمافزار از کلیدیترین بخشهای تولید نرمافزار مخصوصا نوع تجاری آن است که البته در سالهای اخیر با ایجاد مدلهای کلاسیک تولید نرمافزار به نرمافزارهای عظیم تر محدود شده است.
معماری نرمافزار در واقع انتخاب یک ساختار کلی برای پیادهسازی یک پروژه نرمافزاری بر مبنای مجموعهای از نیازهای کاربری و تجاری یک سیستم نرمافزاری است تا هم بتوان کاربردهای مورد نظر را پیادهسازی کرد و هم بتوان کیفیت نرمافزار، تولید آن و نگهداری آن را نیز بهینه کرد و سرعت بخشید. به عبارتی دیگر: معماری نرمافزار یک برنامه یا سیستم محاسباتی، ساختار یا ساختارهای آن سیستم محاسباتی است که خصوصیات قابل رویت از بیرون، عناصر و ارتباطات بین آنها را نشان میدهد.
- - تحلیل ساختارمند: تحلیل ساختارمند در مهندسی نرمافزار روشی برای تحلیل و تبدیل نیازمندیهای حرفه ای به مشخصات و در نهایت به برنامه های نرمافزاری یا پیکربندی های سخت افزاری و فرایندهای دستی مرتبط می باشد.
(2)
مطلب سوم -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
فرآیند توسعه نرم افزار:
فرایند تولید نرمافزار که با عنوان «چرخهٔ حیات تولید نرمافزار» نیز شناخته میشود، ساختاری است که روی توسعه و تولید محصولات نرمافزاری اعمال میشود. عبارتهای مشابهی چون «چرخهٔ حیات نرمافزار» و «فرایند نرمافزار» در این رابطه استفاده میشود. الگوهای گوناگونی نظیر فرایندهای (خاص) وجود دارند که هر کدام خط مشی مختص (آن فرایندها) برای انجام کارها و فعالیتهای متنوع در طول فرایندها را مشخص میکنند. برخی عنوان میکنند که «طرح چرخهٔ حیات» یک عبارت بسیار عمومی بوده و «فرایند تولید نرمافزار» عبارت تخصصیتر است. برای مثال خیلی از فرایندهای تولید نرمافزار ویژهای هستند که خود زیر مجموعه چرخهٔ حیات حلزونی به شمار میروند.
فعالیتهای تولید نرمافزار
برنامهریزی (امکانسنجی)
از مهمترین کارها در تولید نرمافزار استخراج نیازمندیها یا تحلیل نیازمندیهای آن سامانه است. مشتریان عمومی معمولاً تصور مفهومی، انتزاعی و مبهمی از نتیجه نهایی خواستههایشان دارند و نمیدانند به درستی نرمافزار مورد نظرشان چه کاری باید انجام دهد. در این مرحله نیازمندیهای ناتمام، پیچیده و مبهم، و حتی متضاد توسط مهندسان نرمافزار ماهر شناسایی میشوند. در این برهه تکه نرمافزارهای آماده، تجربهشده و فعال ممکن است برای پایین آوردن ریسک (و مشکلات) نیازمندیها کمک کنند. نخست نیازمندیهای عمومی از کاربران جمعآوری شده و دامنه توسعه و تولید نرمافزار که باید تولید شود شناسایی و تحلیل میشود، سپس مستندات بصورت شفاف نوشته میشوند. معمولاً به این مستند، مستند دامنه یا محدوده سامانه اطلاق میشود.
برخی قابلیتها ممکن است در ابتدای پروژه به خاطر مسائل مالی یا نیازمندیهای غیر شفاف و نامشخص خارج از محدوده پروژه باشند. اگر تولید و توسعه نرمافزار برونسپاری شود (یعنی به شرکتهای خارجی محول شود) این مستندات به عنوان مستندات قانونی و حقوقی در نظر گرفته میشود؛ بنابراین در صورت اتفاق هرگونه دعوای حقوقی یا ابهام در مورد تعهدات دادهشده به کاربر، این مسائل قابل شفافسازی خواهد بود.
پیادهسازی، آزمون و مستندسازی
پیادهسازی آن قسمت از فرایند تولید نرمافزار به شمار میرود که مهندسان نرمافزار در دنیای واقعی تمام کدهای پروژه را مینویسند و به قول معروف برنامهنویسی میکنند.
آزمون نرمافزار بخش لاینفک و مهم از فرایند تولید نرمافزار است. این قسمت از فرایندها کمک میکند تا مشکلات سامانه بصورت سریع شناسایی شوند.
مستندسازی در تمام مراحل پروژه چون طراحی داخلی نرمافزار برای تعیین اهداف سیستم، نگهداری آینده و ارتقاء و بهبود سامانه هرچند پروژه پایان یافته باشد انجام میشود. همچنین ممکن است این مستندسازی شامل نوشتن ساختار تکههای برنامه ظاهر برنامه کاربردی داخلی و خارجی هم باشند. این مطلب خیلی مهم است که همه چیز پروژه مستندسازی شود.
استقرار و نگهداری سامانه
استقرار و تحویل سامانه پس از اینکه آزمون مناسب را گذراند و برای انتشار، فروش یا هر نوع توزیع برای محیط کار نهایی تأیید شد انجام خواهد شد.
آموزش نرمافزار و پشتیبانی خیلی مهم است و خیلی از تولیدکنندگان و توسعهدهندگان نرمافزارها اهمیت آن را درک نمیکنند. مهم نیست که چقدر زمان و برنامهریزی توسط تیم تولید و توسعه نرمافزار برای ایجاد نرمافزار مصرف کردهاند اگر در آخر کار کاربری در سازمان نباشد تا از نرمافزار استفاده کند. مردم معمولاً در برابر تغییرات مقاومت نشان میدهند و از ماجراجویی در محیط ناآشنا اجتناب میکنند، برای همین در فاز استقرار این خیلی مهم است کلاسهای آموزشی برای کاربران جدیدِ نرمافزار گذاشته شود.
نگهداری و ارتقای نرمافزاری برای پوشش، مسائل پوشش دادهنشده یا نیازمندیهای تازهای که ممکن است بوجود آیند مدت خیلی زیادی حتی بیشتر از زمان اولیه تولید نرمافزار زمان بگیرد. این مرحله ممکن است نیاز باشد تا کدهای برنامهنویسی تازهای که در طراحی اصلی برنامه نیز دیده نشده اضافه شود تا مسائل و مشکلات دیدهنشده حل شوند یا ممکن است کاربر درخواست عملیات اصلی دیگری کند و برنامهنویسیهای تازهای برای برآورده کردن نیازهای جدید انجام گیرد. اگر هزینه کار فاز نگهداری از ۲۵ درصد هزینه فاز قبلی (پیادهسازی) بیشتر باشد، این احتمال وجود دارد که کیفیت کلی فاز قبلی خیلی ضعیف بوده باشد. در این صورت مدیران پروژه باید گزینهٔ ایجاد مجدد سامانه (یا بخشی از سامانه) را قبل از اینکه هزینههای نگهداری غیر قابل کنترل شود را مطرح کنند.
الگوهای تولید نرمافزار
الگو آبشاری
الگو آبشاری فرایندها را به گونهای نشان میدهد که کجا تولید کنندگان نرمافزار (برنامهنویسان) فازهای زیر را به ترتیب انجام دهند:
مشخصات مورد نیاز (تحلیل نیازمندیها)
طراحی نرمافزار
پیادهسازی و یکپارچهسازی
تست نرمافزار (یا اعتبارسنجی)
گسترش نرمافزار (یا نصب)
نگهداری نرمافزار
در سختگیرانهترین حالت آبشاری، بعد از اینکه هر فاز کاملاً پایان پذیرفت، به مرحله بعدی میرویم. بازبینی که اجازه ایجاد تغییرات در سامانه را بدهد (که ممکن است شامل تغییرات فرایندهای کنترل رسمی باشد) فقط قبل از رفتن به مرحله بعد امکانپذیر است. همچنین بازبینی ممکن است جهت اطمینان از پایان قطعی این فاز (مرحله) بکار گرفته شود. فازی که معیارهای تکمیل آن کامل شده، معمولاً با عنوان دروازه اطلاق میشود که نشان میدهد پروژه از فاز فعلی به فاز بعدی منتقل شده است. الگو آبشاری از بازبینی و تجدید نظر فازهای قبلی که کامل شدهاند، جلوگیری میکند. این عدم انعطافپذیری مفصل در الگو آبشاری محض، دست مایه انتقاد، پشتیبانی کنندگان الگوهای انعطاف پذیر است.
الگو حلزونی
خصوصیت کلیدی الگو حلزونی مدیریت ریسک در تمام مراحل چرخهٔ تولید نرمافزار است. در سال ۱۹۸۸ میلادی بری بوهم به صورت رسمی الگو حلزونی فرایند تولید نرمافزار را منتشر کرد، که ترکیبی از بعضی کلیدهای تایید شده متدولوژی الگو آبشاری و نمونهسازی سریع است، اما احساس میشود الگو ارائه شده تاکید در ناحیه های کلیدی (الگو آبشاری) را با متدهای دیگری همچون بررسی دقیق و تحلیل دائمی ریسکها، سیستمهای خاص مناسب برای سامانه پیچیده و بزرگ، کوتاه تر کرده است.
الگو حلزونی این روش را با چهار نمودار که نشان دهند فعالیت های زیر است، به تصویر می کشد که فرایندها در چند مرحله تکرار انجام میشود:
1- تدوین و فرموله کردن برنامه ریزی خوب است برای شناسایی اهداف سیستم، قسمت های انتخاب شده جهت پیاده سازی برنامه، محدودیتهای واضح و مشخص پروژه.
2- تحلیل ریسک و مشکلات سامانه: ارزیابی تحلیلی برنامه های انتخاب شده، جهت مشخص کردن چگونگی شناسایی و از بین بردن ریسکها.
3- پیاده سازی پروژه: پیاده سازی تولید نرمافزار و تایید کارایی سامانه.
الگو حلزونی مبتنی بر ریسک، بر اختی ار انتخاب گزینه ها و محدودیتها در سفارشها برای پشتیبانی استفاده مجدد نرمافزار و اینکه کیفیت نرمافزار میتواند در ادغام اهداف ویژه در تولید نرمافزار کمک میکند، تاکید میکند.
به هر حال الگو حلزونی شرایط محدود کننده زیر را دارا می باشد:
1- الگو حلزونی تحلیل ریسکها را تاکید میکند و بنابراین کاربران باید این تحلیل را قبول کنند و فکری برایش کنند (این مطالب را در نظر داشته باشند). این مسئله نیازمند اعتماد متقابل و همچنین تمایل به هزینه کردن برای رفع ایرادات، در هنگام تولید نرمافزار است و این دلیل استفاده شدن این الگو تولید نرمافزار پروژه های بزرگ است.
2- درصورتیکه در هنگام پیادهسازی تحلیل ریسکها تاثیر منفی روی سود پروژه زیاد باشد نبایستی از الگو حلزونی استفاده گردد.
تولید و توسعه دهندگان نرمافزار بصورت فعال حواسشان به ریسکهای قابل حل خواهد بود و به دقت آنها را در الگو حلزونی تحلیل میکنند.
مرحله اول تدوین و فرموله کردن یک برنامه برای رسیدن به اهداف با این محدودیتها، و پس از آن تلاش برای پیدا کردن و حذف تمام خطرات بالقوه (ریسکهای بالقوه) از طریق تجزیه و تحلیل دقیق و در صورت لزوم، با ساخت نمونه اولیه است. اگر برخی ریسکها قابل حل نبودند در این صورت مشتریان باید تصمیم بگیرند که آیا میخواهند انجام پروژه را خاتمه دهند یا از ریسکهای مورد نظر چشم پوشی کنند و به هر ترتیب ادامه دهند. در نهایت، نتایج ارزیابی شده و طراحی مرحله بعدی آغاز میشود. در حالت کلی یک الگو تکاملی است که به صورت مجموعهای از نسخههای افزایشی توسعه میابد و همچنین در طی تکرارهای اولیه ممکن است یک الگو کاغذی یا یک نمونه اولیه باشد ولی در طول تکرارهای بعدی هر بار نسخه کاملتری از سامانه تولید میشود و این الگو به ۳ تا ۶ نواحی کاری تقسیم میشود.
روش تکرارشونده و افزایشی
روشی تکراری تولید نرمافزار اجازه ی ایجاد که پروژه در ابتدا از بخشهای کوچک شروع شود و به مرور زمان سامانه رشد کند تا کمک کند در این درگیری مشکلات مهم پیدا شوند قبل از اینکه فرضیات اشتباه باعث خراب شدن سامانه شوند. الگو تکرار فرایند ها بوسیله تولید کنندگان نرمافزارهای تجاری انتخاب و استفاده میشود چون این الگو اجازه می دهد تا نیازهای کاربرانی که در زمان طراحی دقیقاً نمیدانند چگونه نیازمندیهایشان از سامانه را معرفی کنند بصورت بالقوه برآورده شود.
روش توسعه سریع نرمافزار (RAD)
روش توسعه سریع نرمافزار (به انگلیسی: Rapid application development)(مخفف انگلیسی: RAD) روش تکراری را بعنوان پایه کار استفاده میکند اما طرفداری نظریه سبکتر و محبوبیت بیشتر از روش سنتی است. روش سریع از بازخوردها به جای برنامهریزی بعنوان سازوکار اصلی کنترل پروژه استفاده میکند. بازخوردها بوسیله آزمونهای مرتب و انتشار پیاپی در بازههای زمانی کوتاه نرمافزارهای در حال تکامل تولید میشوند.
روشهای گوناگونی از فرایند سریع برای تولید نرمافزار استفاه میشود:
روش برنامهسازی مفرط
تولید نرمافزار به روش برنامهسازی مفرط (به انگلیسی: Extreme programming)(مخفف انگلیسی: XP) در فازهای خیلی کوچک (یا مداوم) انجام و با فرایندهای دستهای قدیمیتر تطبیق داده میشوند. فاز اول (که عمداً کامل نشده) در طول مراحل ممکن است به جای اینکه ماهها و سالها در روش آبشاری طول بکشد تا کامل شود، یک روز یا یک هفته وقت بگیرد. ابتدا یک آزمون خودکار برای ایجاد اهداف اساسی تولید نرمافزار نوشته میشود. سپس (توسط دو برنامهنویس) برنامهنویسی انجام میگیرد که وقتی تمام آزمونها را پشت سر گذاشته و دیگر هیچ آزمون مورد نیازی به ذهن برنامهنویسان نرسد کامل میشود. کار طراحی و معماری سیستم بعد از اینکه نه آزمونی وجود دارد و نه برنامهنویسیشده انجام میشود. طراحی توسط برنامهنویسان انجام میشود. (فقط مشخصات نهایی و ترکیب طراحی و کد در تمام فرایندها در روش سریع مشترک هستند) عملیات اصلی ناقص سامانه (توسط دست کم یکی از افراد گروه تولیدکننده و برنامهنویس) برای کاربران (یا برخی از کاربران) نصب یا نمایش داده میشوند. در اینجا تمام عوامل پروژه دوباره شروع به نوشتن آزمون برای قسمتهای مهم سامانه خواهند کرد.
الگو اسکرام
اسکرام یک روش چابکِ تکرارشونده و افزایشی برای مدیریت پروژه است که معمولاً در الگوی تولید نرمافزار چابک به عنوان نوعی متدولوژی توسعه نرمافزار دیده میشود.
با اینکه روش اسکرام در واقع برای مدیریت محصولات تولید و توسعه پروژهها پیشنهاد شده بود، اما استفاده آن در مدیریت پروژههای تولید نرمافزار متمرکز شد؛ همچنین امکان دارد جهت مدیریت تیم نگهداری نرمافزار، مدیریت پروژهها یا برنامههای عمومی مدیریت خط مشیها استفاده شود.
azsoft.ir
09367292276
azsoftir@gmail.com
azsoftir.com
azsoftir.com
09367292276
azsoftir@gmail.com
azsoft.ir
الگوهای بهبودسازی
الگوی تکامل قابلیت یکپارچه سازی (CMMI)
الگوی تکامل قابلیت یکپارچهسازی (CMMI) یکی از الگوهای پیشنهادی و تکنیکهای پیشتاز است. ارزیابی سازمانهای مستقل و رتبهبندی در مورد کیفیت چگونگی تعریف فرایندهای آن سازمانها را دنبال میکند، نه بر کیفیت خود فرایندها یا نرمافزار تهیه شده است. الگوی CMMI جایگزین الگوی CMM شده است.
ایزو ۹۰۰۰
ایزو ۹۰۰۰ یک استاندارد رسمی سازماندهی فراینده ساخت محصولات و روشی برای مدیریت و نظارت پیشرفت کارهاست. در اصل این استاندارد برای بخش تولید وساخت(صنعتی) ایجاد شد.ایزو ۹۰۰۰ همچنین برای فرایند تولید نرمافزار نیز به خوبی استفاده شده.مانند الگو CMMI مدرک ایزو ۹۰۰۰ هیچ تضمینی راجع به کیفیت نتایج نهایی ندارد و فقط فرایندهای کاری را فرموله و قالب استاندارد رسمی می دهد.
ایزو ۱۵۵۰۴
ایزو ۱۵۵۰۴ که با عنوان فرایند تشخیص و تعیین بهبود قابلیت نرمافزار (به انگلیسی: Software Process Improvement and Capability Determination)(مخفف انگلیسی: SPICE) نیز شناخته میشود، چارچوبی برای ارزیابی فرایندهای نرمافزار است. این استاندارد تنظیمات قالب روشنی برای مقایسه فرایندها به شمار میرود. SPICE خیلی شبیه CMMI استفاده میشود. فرایندهای این الگو برای مدیریت، کنترل، راهنمایی و نظارت تولید نرمافزار است. این الگو جهت سنجش سازماندهی تولید و توسعه یا تیم پروژه بصورت واقعی در طول مدت تولید نرمافزار استفاده میشود. تجزیه و تحلیل این اطلاعات برای شناسایی نقاط ضعف و حرکت به سمت بهبود پروژه استفاه میشود. همچنین برای تشخیص نقاط قوت پروژه که می تواند برای سازمان یا تیم پروژه ادامه پیدا کند یا برای امور مشترک یکپارچه شود.
(3)
مطلب چهارم -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
طراحی سیستم فروش،بازاریابی
مورد توجه شرکت های بزرگ و متوسط
هدف : ایجاد تضمین در واحد فروش و کمک به اجرای برنامه ریزی
در کشور ما صنعتگران و تولیدکنندگان به صورت سنتی فعالیت می نمایند و مدیران فروش نیز فروش آینده خود را بدون تضمین می دانند.
سیستماتیک نمودن فروش به دنبال ایجاد تضمین فروش برای شرکت ها و تولیدکنندگان است تا آن ها بتوانند با توجه به میزان فروش، تولید و برنامه های بلند مدت خود را برنامه ریزی نمایند.
اجرای نظام (سیستم360FG) در آمیخته های بازاریابی شامل کانال های توزیع، قیمت، ارتباطات یکپارچه بازاریابی، ترفیعات، امور تولید مرتبط با بازاریابی و در نهایت کل زنجیره ارزش . . . باعث ایجاد آرامش و نظم در برنامه های مدیران عامل، مدیر فروش و تمامی افرادی می شود که دغدغه فروش آینده را دارند.
مهمترین فواید تجزیه و تحلیل سیستمها عبارتند از:
1- اقدامی مناسب جهت بررسی مسائل و مشکلات سازمانی است
2- کمک به ساده کردن کارها و افزایش بهره وری سازمانها
3- اقدامی مناسب جهت کمک به مدیران در امر سیاست گذاری و تصمیم گیری
4- با کمک تجزیه و تحلیل سیستمها می توان ساختار سازمانی مناسب تر و روشهای اجرایی کارآمدتر بوجودآورد
5- کمک به دستیابی به اطلاعات دقیق و بهنگام از وضعیت موجود.
به اختصار مراحل تجزیه و تحلیل سیستمها را می توان به صورتهای زیر بیان کرد:
- شناخت مشکل و تبیین آن: مشکل یا مشکلات مربوطه ممکن است از سوی مدیران، مقامات مسئول سازمانی و یا شخص آنالیست شناسایی گردد
- ایجاد فرضیه: پس از شناخت مشکل بایستی درباره عواملی که سبب بروز مشکل شده اند حدس زد و فرضیاتی را مطرح کرد و فرضیه اهم (مهمترین و محتمل ترین راه حل )را برگزید.
- جمع آوری اطلاعات: در این مرحله بایستی اطلاعاتی را پیرامون مشکل و راه حل های آن کسب کرد .هر چه صحت و دقت اطلاعات بیشتر باشد ،احتمال شناخت واقعیت و دستیابی به راه حل مناسب برای مشکل بیشتر خواهد بود .
- طبقه بندی اطلاعات: در این مرحله آنالیست داده های پراکنده را طبقه بندی نموده و به آنها نظم می بخشد تا معنی دار شوند .این اطلاعات به روشهای منطقی و عقلایی و با توجه به ماهیت و نوع آنها طبقه بندی و کد گذاری می شوند.
- تجزیه و تحلیل اطلاعات: دراین مرحله تحلیل گر می کوشد تا ارتباط بین اطلاعات را کشف کند. در این مرحله سوالاتی از قبیل سوالات ذیل درباره اطلاعات پرسیده می شود:
چه فعالیتی انجام می شود ؟
چرا آن فعالیت انجام می شود ؟
آن فعالیت را چه کسی انجام می دهد؟
آن فعالیت چگونه انجام می شود ؟
آن فعالیت در کجا انجام می شود ؟
آن فعالیت در چه زمانی انجام می شود ؟
- نتیجه گیری و ارائه راه حل: در این مرحله آنالیست به تعبیر و تفسیر یافته های خویش پرداخته و چنانچه فرضیه های اولیه او تأیید گردند او موفق به کشف علت شده است و اگر تأیید نشده باشند بایستی بدنبال راه حل های دیگری برای مشکل باشد.
- تهیه و تنظیم گزارش: اقداماتی که تا این مرحله انجام گرفته اند توسط تحلیل گر در یک گزارش منظم تدوین و در دسترس مدیران و مقامات ذیربط قرار می گیرد.
- اجرا: در این مرحله آنالیست طی برنامه ای پیش بینی های لازم را جهت اجرای پیشنهادات مصوب و پیاده کردن طرحهای جدید و ایجاد تغییر در نظام قدیم انجام دهد.
- آزمایش طرح جدید: دراین مرحله جهت کسب اطمینان از نتایج طرح ،طرح در یک قلمرو محدود به مرحله اجرا گذاشته می شود تا محدودیتهای حین عمل مشخص و جرح و تعدیلهای لازم انجام پذیرد .
- استقرار طرح جدید: چنانچه نتایج حاصل از اجرای آزمایش طرح مثبت باشد و مدیران و مقامات مسئول ادامه اجرای آن را تصویب کنند طرح مربوطه در عمل پیاده و استقرار می یابد
- ارزیابی عملکرد: پس از اینکه سیستم قدیم به سیستم جدید تبدیل شد، آنالیست بررسی دوباره ای از سیستم به عمل آورده و عملکرد آن را ارزیابی می نماید تا میزان موفقیت سیستم جدید را مشخص و تجدید نظرهای احتمالی را انجام دهد.
برای استفاده از دید سیستمی در تمامی مراحل طراحی و تجزیه و تحلیل سیستمها از اهمیتی بالایی برخوردار است. این نگرش چارچوبی منطقی و علمی برای در نظر گرفتن عوامل موثر داخلی و خارجی سیستم به عنوان یک کل متشکل ارائه می دهد .و به پدیده های اطراف بصورت یک کل به هم پیوسته می نگرد.(6)
Image
مطلب پنجم -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
طراحی سیستم مالی
جهت هر نوع طراحی سیستماتیک ابتدا شناخت و تجزیه و تحلیل آن سیستم لازم است.
تجزیه و تحلیل یک سیستم عبارتست از شناخت جنبه های مختلف عملکرد سیستم و چگونگی عملکرد اجزای تشکیل دهنده آن ، نحوه و میزان ارتباط بین آنها به منظور دستیابی به مبنایی جهت طراحی سیستم بهتر، با عملکرد مناسبتر.
سیستم چیست؟
سیستم مجموعه ای است از اجزای به هم وابسته که به علت وابستگی حاکم بر اجزای خود، کلیت جدیدی را پدید آورده اند.
اجزای سیستم ضمن برخورداری از ارتباطاتی کنشی و واکنشی، از نظم و سازمان خاصی پیروی می نمایند و در جهت تحقق هدف های معینی که دلیل وجودی سیستم است فعالیت می کنند.
فرآیند تجزیه و تحلیل، طراحی و استقرار سیستم های اطلاعاتی، تشکیل چرخه ای به نام چرخه تکاملی سیستم را می دهد. این چرخه تابع متدولوژی و روش هایی است که از آن ها به منظور انجام فعالیت های فوق در چرخه استفاده می شود.
به طور کلی تجزیه و تحلیل سیستم، فرآیند بررسی وضعیت موجود در یک سیستم، به منظور بهبود بخشیدن به آن از طریق ارائه راه حل های بهتر و مناسبتر است.
تجزیه و تحلیل سیستم به ما کمک می کند تا موقعیت کنونی سازمان را به خوبی درک کنیم، از جریان کار مطلع شویم و آن را مورد ارزیابی قرار دهیم و برای رفع نارسائیها و مشکلات، بهترین راه حل را انتخاب و توصیه کنیم. بنابراین تجزیه و تحلیل سیستم را می توان بررسی سیستم های فرعی یا زیرسیستم های موجود در سازمان تعریف کرد که به منظور کسب اطمینان از مناسب بودن روش های جاری و ارزیابی میزان اثربخشی آن ها می شود. هدف از تجزیه و تحلیل سیستم، ایجاد اصلاح و بهبود در وضع سازمان از طریق رویه ها و روش های بهتر انجام کار است.
در تجزیه و تحلیل سیستم روش های انجام کار تدوین و یا اصلاح می شود. مانند روش استخدامی در سیستم پرسنلی، روش انبارداری در سیستم تدارکاتی و یا روش محاسبه قیمت تمام شده در حسابداری و...
یکی از مهمترین وظایفی که برای مدیران برشمرده اند، وظیفه ایجاد تغییر به منظور بهبود سازمان است. مدیران موظفند در عین حال که تعادل سازمان خود را حفظ می کنند، همگام با آخرین تغییرات و تحولاتی که در جهان رخ می دهد، تغییرات لازم را در سازمان خود به وجود آورند. و از جدیدترین روش ها و شیوه های انجام کار، در اداره امور سازمان خود بهره گیرند.
فواید تجزیه و تحلیل سیستم ها عبارت اند از:
1- تجزیه و تحلیل سیستم ها اقدامی مناسب برای بررسی مسائل و مشکلات سازمانی است.
2- بهره وری یک سازمان را به طور معمول از دو طریق می توان افزایش داد: نخست با تشویق افراد به کار کردن با سرعت بیشتر، دوم با ساده کردن و بهسازی روش های کار.
3- تجزیه و تحلیل سیستم ها و روش ها را می توان اقدامی به منظور مددرسانی به مدیران و مقامات مسئول در زمینه سیاست گذاری و تصمیم گیری دانست.
4- با تجزیه و تحلیل سیستم ها می توان ساختار سازمانی مناسبتر، روش های اجرایی کارآمدتر و شیوه های عملیاتی پرثمرتر به وجود آورد و بر میزان کارایی و اثربخشی و بهره وری در سازمان افزود.
5- می توان از نیرو و تلاش کارکنان بهترین استفاده را کرد و از دوباره کاری و اتلاف مساعی نیروی انسانی جلوگیری نمود.
6- باعث می شود تا از میزان اشتباهات و خطاها کاسته شود و امر تحویل کالاها و خدمات به مشتریان و کاربران سرعت یابد.
7- یکی از مهمترین نتایج تجزیه و تحلیل سیستم ها و روش ها به دست آوردن اطلاعات دقیق و به هنگام از وضع موجود است که این اطلاعات مبنای مناسبی را برای برنامه ریزی در اختیار مدیران و مسئولان قرار می دهد.
تحلیل گر سیستم کیست؟
کارشناس آموزش دیده ای است که می تواند سازمان را در امر برنامه ریزی به منظور تغییرات از طریق انجام دو وظیفه اساسی مدد رساند:
1- ارزیابی
2- همیاری
منظور از ارزیابی، این است که تحلیل کننده اعمال و روابط موجود در کار را بررسی و ارزیابی می کند. در مرحله همیاری، تحلیل گر پیشنهادهای خاصی را برای بهبود کارآیی ارائه می دهد.
مدیران می توانند با همکاری متخصصان ذیربط از طریق تجزیه وتحلیل سیستم ها و روش های انجام کار، بررسی تازه ای از هدف های سازمانی به عمل آورند، با نحوه انجام کارها در وضع موجود آشنا شوند ،به کمبودها، نقایص و مشکلات پی برند.
مهمترین وظایف تجزیه و تحلیلگر سیستم:
1- بررسی و تجزیه و تحلیل ترکیب و ساخت سازمان به منظور ایجاد تشکیلات مناسب با نیازهای سازمان
2- استقرار مناسبترین سیستم ها، روش ها و شیوه های انجام کار در سازمان
3- تهیه اطلاعات دقیق و به هنگام برای مدیران و مقامات مسئول
4- کوشش در هماهنگ ساختن سازمان با آخرین تغییرات و پیشرفت ها از طریق تجزیه و تحلیل مداوم و مستمر سیستم ها و روش های موجود
5- تدوین دستورالعمل های کتبی و مدون با کسب نظرات مقامات مسئول سازمان
6- بررسی و تجزیه و تحلیل نمودار جریان کار، به منظور جلوگیری از تداخل و تکرار و حذف مراحل زائد کار
8-بررسی و تجزیه و تحلیل چگونگی تخصیص جا و مکان، به منظور استفاده موثر از نیروی انسانی و تسهیلات فیزیکی کار(پیش بینی استقرار مناسب)
9- بررسی، کنترل و طراحی فرم های مورد نیاز سازمان
10- زمان سنجی کار به منظور کوتاه کردن زمان انجام کار و ایجاد سرعت در ارائه کالاها و خدمات به مشتریان و ارباب رجوع
11- بررسی و تجزیه و تحلیل سیستم بایگانی و مدیریت امور اسناد
12- بررسی نحوه استقرار و اجرای سیستم های جدید(مانند سیستم های مکانیزه و کامپیوتری)
13- اعتلای روحیه تعاون و همکاری در بین کارکنان سازمان
14- تلاش در جهت افزایش سطح کارایی، اثربخشی و بهره وری درکل سازمان
ما در دنیایی بسیار پیچیده و پویا زندگی می کنیم که دو ویژگی عمده دارد: منابع محدود و نیازهای نامحدود. همین محدودیت در امکانات و عدم محدودیت در نیازها و خواست های بشری است که توجه روزافزون به بهره وری را باعث شده است. از یک سو، جمعیت رو به ازدیاد، گستره نیازهای بشری را سیر تصاعدی داده و از سوی دیگر، منابع کاهنده، برای دهان هایی که هر لحظه به جهان گشوده می شوند، خبر از آینده ای نه چندان امید بخش دارند. در چنین شرایطی عقل ایجاب می کند که نیک اندیشان، دورنگران و آینده سازان جامعه، اولاً خود، تصویر روشنی از واقعیات به دست آورند و ثانیاً راه چاره های مناسبی برای بقا در چنین دنیای پرتحول و پرشتابی بیندیشند. لازمه موجودیت در جهانی این چنین پیچیده و سرشار از رقابت، بهره گیری از الگوهای نوین مدیریتی است که تفکر خلاق و نگرش تغییرپذیری را تعمیم دهند و با به کارگیری تواناییهای ذهنی، بینشی و احساسی، در پی ایجاد افکار نو و مفاهیم جدید باشند. همواره نمی توان از نیروی کار انتظار داشت که بیشتر و تندتر کار کند. در این زمینه لازم است که به بهسازی روش ها و اصلاح شیوه های کاری اقدام شود. تا با صرف زمان کمتر، ستاده های مناسبتر و مفیدتر عاید گردد. امروزه سازمانی پویا و پایاست که هدف های خود را با شرایط و نیازهای محیطی تطبیق دهد و انعطاف لازم را برای تغییر در ساختار درونی خویش به نحوی که با تغییرات محیطی سازگار باشد، نشان دهد و مسئولیت های اجتماعی خود را با کیفیتی برتر انجام دهد.
روش تجزیه و تحلیل سیستم ها دارای سه مرحله عمده می باشد که هریک از چندین فعالیت تشکیل شده است. این مراحل عبارت اند از :
1- تجزیه و تحلیل سیستم
فعالیت های این مرحله به طور اختصار شامل موارد زیر است:
- تشخیص و تعریف مسئله
- تعیین اهداف و محدودیت ها
- تشخیص نیازهای سیستم جدید
- تعیین راه حل های مختلف تامین نیازهای فوق
- انتخاب بهترین راه حل با توجه به معیارهای مشخص
2- طراحی سیستم
در طراحی سیستم موارد زیر انجام میشود:
- تعیین دقیق مشخصات سیستم انتخاب شده از لحاظ درون داده ها، برون داده ها، کنترل ها، فایل ها یا پایگاه داده ها
- تهیه مشخصات سخت افزارها، نرم افزارها و نیروی متخصص لازم
3- اجرای سیستم طراحی شده
این مرحله شامل موارد زیر است:
- تهیه و استقرار سخت افزارها و نرم افزارهای انتخاب شده در مرحله قبل
- آموزش نیروی انسانی به منظور پیاده سازی سیستم جدید
- جایگزین نمودن سیستم جدید با سیستم قبلی
- ارزیابی نتایج عملکرد سیستم جدید(6)
azsoft.ir
09367292276
azsoftir@gmail.com
azsoftir.com
azsoftir.com
09367292276
azsoftir@gmail.com
azsoft.ir
مطلب ششم -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
طراحی سیستم های اطلاعاتی و مدیریتی
اگر ابریشم و ادویه کالای اعصار گذشته و نفت راکالای قرن بیستم بنامیم، قطعاً میتوان اطلاعات را کالای قرن حاضر نامید. کالایی که انتخاب تکنولوژی، جادههای بس سهل الوصول را برایش آماده ساخته است. اطلاعات و تکنولوژی در یک چرخه رو به رشد یکدیگر را با اثر متقابل ارتقاء میدهند، و هر یک به رشد دیگری کمک میکند. ولی در این میان سیستمهایی که حجم عظیم اطلاعات را سامان داده، آنها را در قالبهای تکنولوژی جای دهد، و امکان استفاده موثر از آنها را پدید آورد، نقشی بسزا برعهده دارند.بهترین راه رسیدن به این دستاورد مهم استقرار سیستمهای اطلاعاتی مناسب است.
هر چند در قیاس با روند رشد سرسام آور تکنولوژی و اطلاعات، در ابتدا سیستمهای اطلاعاتی و علوم مرتبط با آن از چنین رشدی برخوردار نبوده ، ولی در سالهای اخیر این علوم با شیبی فزاینده به چرخه سه گانه اطلاعات، "تکنولوژی" و "سیستمهای اطلاعاتی" پیوسته است.
روند رشد متدولوژیهای توسعه سیستم به صورت روزافزونی ادامه دارد، امروزه با توجه به پیچیدگی و بزرگی سیستمها، نمیتوان بدون کمک متدولوژی مناسب به آنالیز، طراحی و اجرای سیستمهای بزرگ، پیچیده و کارآمد امیدوار بود. متاسفانه در کشور ما کمتر به این مقولات توجه شده است، و هر چند حضور سیستمهای اطلاعاتی در موسسات و سازمانها ملموس است، ولی برخورد اصولی با فرایند انالیز، طراحی و اجرای چنین سیستمهایی کمتر به چشم میخورد. چنین فقدانی علاوه بر اتلاف سرمایهها، جوی بدبینانه نسبت به اصل وجودی اینگونه سیستمها پدید میآورد.
چرخه تکاملی سیستم، فرآیندی است که از طریق آن تحلیلگران، طراحان، برنامه نویسان، مسئولان و مدیران یک موسسه مشترکاً سیستمهای اطلاعاتی را بنا مینهند. همچنین وسیلهای است که مدیران پروژه را قادر میسازد که روند پیشرفت فعالیتها و مراحل مختلف پروژه، و عملکرد گروههای درگیررا مطالعه ارزیابی و کنترل نمایند.
حال با توجه به ایجاد سیستمهای اطلاعاتی و اهمیت آن، درخواست از طرف استفاده کنندگان سیستم که به فعالیتهای موسسه نزدیکتر هستند و با مسائل، مشکلات و نارسائیهای سیستم آشنایی بیشتری دارند، داده میشود. تحلیلگران یک موسسه که در واحدهایی مانند سیستمها و روشها، خدمات سیستمها و نظایر آن کار میکنند و معمولاً به دنبال روشهایی بهتر برای سیستمهای جاری موسسه هستند، نیز از درخواست کنندگان پروژههای طراحی سیستم میباشند. علاوه بر آن، برنامه ریزیهای بلند و میان مدتی که موسسه یا سازمان برای بهبود کلی سیستمهای موجود خود دارد، میتواند منشاء درخواست سیستمهای جدید باشد.
معمولاً عامل ایجاد چنین درخواستهایی وجود یک مسئله، تن دادن به یک اجبار و الزام قانونی، یا به دست آوردن امکان بهتر برای پاسخگویی و جذب مشتری بیشتر است، مثلاً طولانی بودن عملیات رسیدگی به سفارش مشتریان و وقت گیر بودن آن یک مسئله است. تهیه گزارشهای مالی یا نگهداری سوابق خاص از طرف یک موسسه برای پاسخگویی به مراجع دولتی (مانند اداره مالیاتها، بازرسان قانونی و…)، یک الزام قانونی است. و سرانجام گذاشتن یک سیستم کارت نقدی در بانک که مشتری بتواند در هر ساعت شبانه روز که به پول نیاز دارد با وارد کردن شماره رمز کارت نقدی به ماشین، از آن پول دریافت کند، مسلماً میتواند یک فرصت و امکان جذب مشتری بیشتر باشد.
اغلب مسائل و فرصتهای زیادی وجود دارد که هر یک میتواند منشاء ایجاد یک سیستم اطلاعاتی جدید قرار گیرد، که از آن جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- نیاز به بهبود عملکردها
- نیاز به تسهیل کنترل اطلاعات (یا دادهها)
- نیاز به صرفه جویی بیشتر یا کنترل هزینه
- نیاز به کنترل و امنیت اطلاعات
- نیاز به بهبود کارایی افراد یا ماشینها
- نیاز به بهبود خدمات ارائه شده به مشتریان، شرکاء، کارکنان و نظایر آنها
برای انجام صحیح یک پروژه و با توجه به ماهیت پروژه بایستی فعالیتهای فراوان و متنوعی را انجام داد. تعدد و تنوع فعالیتها نیاز به سیستمی جهت کنترل و یکپارچه سازی فعالیتهای کنترلی و مدیریتی را کاملاً محسوس مینماید، بدین ترتیب فعالیتهایی که ظاهراً با هم موارد مشترکی را از نظر اجرایی ندارند با قرار گرفتن در چارچوب این سیستم کاملاً مرتبط با هم خواهند شد و اثرات متقابل آنها با یکدیگر را میتوان مطالعه نموده و مسائل آنها را حل و فصل نمود. بنابراین سیستمی که انجام این عملیات را به عهده گیرد بایستی با وجود تنوع زیر سیستمهای آن از یکپارچگی کامل برخوردار باشد.
1- سیستم پردازش تراکنشها (TPS)
تراکنشها وقایعی هستند که در اثر انجام عملیات و فعالیتهای یک موسسه صورت میپذیرند. مثلا وقتی موسسه کالایی به مشتری بصورت غیرنقدی میفروشد، دادههای مربوط به مشتری، انبار، محصولی که باید به مشتری تحویل شود، فروشنده و نظایر آن باید جمعآوری و پردازش شود. از طرفی این مسئله باعث ایجاد تراکنشهای دیگری از قبیل بررسی اعتبار مشتری، صدور صورتحساب، تغییر در موجودیها و نظایر آن میشود.
سیسbrتم پردازش تراکنشها، سیستمی است که جمع آوری و پردازش این تراکنشها را برعهده دارد و در نتیجه اطلاعاتی تولید میشود که برای مدیریت سازمان مورد استفاده قرار میگیرد.
2- سیستم اطلاعات مدیریت (MIS)
دادههایی که توسط سیستم پردازش تراکنشها پردازش میشود در قالب اطلاعاتی در اختیار مدیران سازمان قرار میگیرد تا این مدیران را در انجام وظایف مربوطه و روزمره یاری نماید. اطلاعاتی را که MIS ایجاد مینماید مورد استفاده کلیه سطوح مدیریتی قرار میگیرد.
3- سیستم پشتیبان تصمیم گیری (DSS)
این سیستم به گونهای طراحی میگردد که مکمل سیستم اطلاعات مدیریت باشد یعنی مدیران را در تصمیم گیریهای استراتژیک و مهم یاری نماید. این سیستم از مدلهای تصمیمگیری و پایگاه خاص، برای تهیه اطلاعات استفاده مینماید.
4- سیستم اطلاعاتی اجرایی (EIS)
با توجه به اینکه مدیریت سطوح بالا اطلاعاتی برای برنامه ریزی استراتژیک و کنترل کلی موسسه نیاز دارد، این سیستم طوری طراحی میشود که مدیریت سازمان بتواند با سرعت و به سادگی اطلاعات مورد نیاز را بدست آورد.
متدولوژیهای رایج در طراحی سیستمهای اطلاعاتی
تعاریف مختلفی از متدولوژی وجود دارد. بدلیل جدید بودن علم طراحی سیستمهای اطلاعاتی هنوز تعریف یکسان و یکدستی در زبان تخصصی این دانش بوجود نیامده است. اما بطور کلی اگر روش (Method) را در ادبیات دانش طراحی سیستمهای اطلاعاتی یک روال مرتب و سامانمند برای انجام یک عمل تعریف نمائیم، متدولوژی عبارت خواهد بود از مجموعهای منسجم از روشها که بر مبنای مجموعهای از اصول پایه وقواعدی که برای کاربرد آنها بنا شدهاند.
در واقع متدولوژیها، راه رسیدن به هدف ایجاد و استقرار سیستم اطلاعاتی در چارچوب Vision سازمان را از طریق معرفی ابزارها و استانداردهای خاص در مراحل مختلف زیستچرخ توسعه سیستمها (System Development life Cycle(SDLC)) تعیین مینمایند.
متدولوژیهایی که برای توسعه یک سیستم اطلاعاتی یا بخشی از یک سیستم انتخاب میشوند در سه مشخصه با یکدیگر تفاوت دارند:
الف) الگوی مفهومی یا رویکرد (Approach): هر متدولوژی میکوشد سیستم مورد مطالعه را به گونهای مدلسازی نماید. اینکه هر سیستم از چه زاویهای مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد، در متدولوژیهای مختلف با یکدیگر تفاوت دارد.
ب) متدولوژیها در نحوه تقسیمبندی زیستچرخ طراحی سیستم با یکدیگر تفاوت دارند.
ج) هر متدولوژی از مجموعهای از روشها، فنون و ابزارهای ویژه که بسیاری از آنها میتوانند در متدولوژیها مختلف مشترک باشند، استفاده میکنند. ابزارهایی مانندERD،Data Dictionary، DFD
azsoft.ir
09367292276
azsoftir@gmail.com
azsoftir.com
azsoftir.com
09367292276
azsoftir@gmail.com
azsoft.ir
azsoft.ir
09367292276
azsoftir@gmail.com
azsoftir.com
azsoftir.com
09367292276
azsoftir@gmail.com
azsoft.ir
azsoft.ir
09367292276
azsoftir@gmail.com
azsoftir.com
azsoftir.com
09367292276
azsoftir@gmail.com
azsoft.ir
در واقع متدولوژی انتخابی میبایست به سئوالات زیر پاسخ دهد:
- چگونه پروژه باید به مراحل فرعی تجزیه گردد؟
- درهر مرحله از چرخه حیات سیستم چه اقداماتی باید انجام شود؟
- چه خروجیهایی باید تولید شود؟
- از چه ابزارهایی باید استفاده شود؟
- در چه زمانی و تحت چه شرایطی باید وظایف مربوط به طراحی سیستم انجام شوند؟
- محدوده پروژه چگونه تعیین گردد و چه کسانی در پروژه درگیر شوند؟
در جهت استقرار سیستمهای اطلاعاتی در یک سازمان متدلوژیهای فراوانی ابداع گردیده است که در جهات مختلفی با یکدیگر شباهت دارند. بدلیل طیف گسترده متدولوژیهای ابداع شده تسلط بر همگی آنها و استفاده از آنها در نیل به هدف استقرار سیستم امری م
:: موضوعات مرتبط:
مهندسی نرم افزار تحلیل ,
,
:: بازدید از این مطلب : 89
|
امتیاز مطلب : 5
|
تعداد امتیازدهندگان : 2
|
مجموع امتیاز : 2